آستیگماتیسم
|
دید کلی
بسیاری از افراد به همراه نزدیک بینی درجاتی از آستیگماتیسم یا حالت بیضی بودن قرنیه را دارند. آستیگماتیسم وقتی ایجاد می‌شود که قرنیه شبیه مقطعی از توپ بیسبال است تا توپ بسکتبال. در نتیجه تصاویر بدلیل انکسار نامساوی در قسمتهای مختلف قرنیه کاملا بر روی شبکیه متمرکز نمیشوند و تصاویر چه دور و چه نزدیک تار می‌شوند. بنابراین افرادی که دچار درجات بالایی از آستیگماتیسم هستند نه تنها همانند افراد نزدیک بین اشیای دور را تار میبینند، بلکه اشیای نزدیک را هم تار میبینند. بنابرین آستیگماتیسم هم به تنهایی و نیز همراه با نزدیک بینی یا دوربینی می‌تواند دیده شود.
آستیگماتیسم از چه چیزی ناشی می‌شود؟
هنگامی که نور از یک نقطه خارج از محور به سطح عدسی برخورد می‌کند، تولید یک دسته پرتو مماسی 'tt و یک دسته پرتو کمانی 'ss می‌کند. چون این دو دسته پرتو عمود برهم ، باعث کانونی شدن پرتوها در فواصل مختلف از عدسی می‌شوند، دو تصویر که به ترتیب با T و S برای صفحات مماسی و کمانی نشان داده شده‌اند، تصاویر خطی خواهند بود. بین T و S کانون دایره‌ای خواهد بود که به نام دایره با کمترین ماتی خوانده می‌شود. مکان هندسی تصاویر خطی T و S برای نقاط مختلف جسم سطوح سهموی خواهد بود.
مقدار آستیگماتیسم
جدایی بین دو سطح در امتداد هر پرتو اصلی از یک جسم نقطه‌ای معیاری از مقدار آسیگماتیسم را برای این جسم بدست می‌دهد که با مربع فاصله از محور نوری متناسب می‌باشد. اندازه گیری آستیگماتیسم بر اساس دیوپتر است. آستیگماتیسم بصورت زیر طبقه بندی می‌شود:
- آستیگماتیسم خفیف: کمتر از یک دیوپتر
- آستیگماتیسم متوسط: یک تا دو دیوپتر
- آستیگماتیسم شدید: دو تا سه دیوپتر
- آستیگماتیسم بسیار شدید: بیش از سه دیوپتر
انواع آسیگماتیسم
آستیگماتیسم انواع مختلفی دارد و می‌تواند به تنهایی، همراه با نزدیک بینی یا دوربینی وجود داشته باشد.
آستیگماتیسم مثبت
هرگاه سطح تصویر خطی T ناشی از پرتو مماسی در سمت چپ تصویر خطی S ناشی از پرتو عمودی باشد، آستیگماتیسم را مثبت می‌نامند.
آستیگماتیسم منفی
هرگاه تصویر خطی T ناشی از پرتو مماسی در سمت راست سطح تصویر خطی ناشی از پرتو عمودی بیافتد، آستیگماتیسم را منفی می‌نامند.
چگونه می‌توان دستگاهی ساخت که فاقد آستیگماتیسم باشد؟
آستیگماتیسم با فاصله کانونی متناسب است و با تغییر شکل بهبود بسیار اندکی می‌یابد. با آنکه یک عدسی دوتایی مماس مرکب از یک عدسی مثبت و یک عدسی منفی دارای آستیگماتیسم چشم گیری است، ورود یک قطعه دیگر متشکل از یک بند یا یک عدسی می‌تواند آن را بسیار کاهش دهد. با فاصله گذاری مناسب مابین هر یک از عدسی‌های هر سیستم اپتیکی و یا با مکان‌یابی مناسب برای روزنه (دیافراگم) اگر بکار آید، می‌توان انحنای سطوح تصویری آستیگماتیک را بطور محسوسی تغییر داد. بعد از اصلاح آستیگماتیسم دو سطح سهموی T و S روی هم می‌افتند که به این سطح پتزوال گفته می‌شود.
رفع آستیگماتیسم در چشم
در برخی از سیستمهای اپتیکی به انضمام چشم ، حتی پرتوهای نزدیک به محور هم دچار آستیگماتیسم می‌شوند، زیرا سطح عدسی کروی نیست و بنابراین دارای قدرتهای مختلف در جهات مختلف است، وضعیت به گونه‌ای است که یک عدسی استوانه‌ای در تماس با یک عدسی کروی ساخته شده باشد. در مورد سیستمهای روئیتی یک متخصص چشم پزشکی آستیگماتیسم چشم را بوسیله عینکهایی که قدرت اضافی عدسی استوانه‌ای را با کاهش توان عدسی در آن جهت جبران می‌کنند، اصلاح می‌کند. در سایر موارد آستیگماتیسم می‌تواند سودمند باشد و عمدا در سیستم طراحی می‌شوند تا نشانه‌ای برای یک موضع آشکارساز نسبت به کانون تولید کند. سیستمهایی که در برگیرنده قدرتهای استوانه‌ای هستند، سیستمهای آن آمورفیک (نابی‌ریخت) نامیده می‌شوند. افراد اصلاح شده به علت بزرگنمایی یا کوچکنمایی محوری ایجاد شده اشیاء واقع در میدان بینایی را کشیده‌تر خواهند دید.
لرزش چشم
در گفتگو با دکتر «اعتضاد»، جراح و متخصص بررسی شد؛ «نیستاگموس» در چشم شما!
اشاره: همه ما کودکانی را دیده ایم که حرکات و لرزشهای ظریفی در چشم آنان وجود دارد و شاید با خود اندیشیده باشیم که چرا
چشم کودکان دچار این مشکل شده است ولی هیچ اطلاعی از این بیماری و یا نحوه برخورد با کودک و درمان آن را نداشته باشیم، به همین دلیل با دکتر «محمد اعتضاد رضوی»، جراح و متخصص بیماریهای چشم فلوشیب، اکولاپلاستیک و استرابیسم به گفتگو پرداختیم تا بیشتر در مورد بیماری نیستاگموس بدانیم و در مواجهه با این بیماری، بهترین روش را انتخاب کنیم.
* ابتدا بفرمایید لرزش چشم یا نیستاگموس چیست؟
** نیستاگموس به حرکات تناوبی مکرر چشمها اطلاق می شود که با ایجاد آن، چشمها شروع به لرزش می نماید. این حرکات غیر ارادی بوده و بیشتر این موارد به صورت مادرزادی بروز می کند ولی ممکن است بر اثر برخی بیماریها مانند بیماریهای مغزی و گاهی اوقات ضایعات گوش داخلی نیز ایجاد شود که در این صورت اکتسابی خواهد بود.* علتهای اصلی بروز بیماری چیست؟.
اشاره: همه ما کودکانی را دیده ایم که حرکات و لرزشهای ظریفی در چشم آنان وجود دارد و شاید با خود اندیشیده باشیم که چرا
چشم کودکان دچار این مشکل شده است ولی هیچ اطلاعی از این بیماری و یا نحوه برخورد با کودک و درمان آن را نداشته باشیم، به همین دلیل با دکتر «محمد اعتضاد رضوی»، جراح و متخصص بیماریهای چشم فلوشیب، اکولاپلاستیک و استرابیسم به گفتگو پرداختیم تا بیشتر در مورد بیماری نیستاگموس بدانیم و در مواجهه با این بیماری، بهترین روش را انتخاب کنیم.
* ابتدا بفرمایید لرزش چشم یا نیستاگموس چیست؟
** نیستاگموس به حرکات تناوبی مکرر چشمها اطلاق می شود که با ایجاد آن، چشمها شروع به لرزش می نماید. این حرکات غیر ارادی بوده و بیشتر این موارد به صورت مادرزادی بروز می کند ولی ممکن است بر اثر برخی بیماریها مانند بیماریهای مغزی و گاهی اوقات ضایعات گوش داخلی نیز ایجاد شود که در این صورت اکتسابی خواهد بود.
* علتهای اصلی بروز بیماری چیست؟
** اغلب موارد بیماری لرزش چشم یا نیستاگموس ناشی از اختلالات مادرزادی است. کمبود ماده رنگی در شبکیه و به خصوص لکه زرد که مرکز بینایی است باعث لرزش چشم می شود و یا اختلالات مادرزادی در دید چشمها و یا به علت مشکلات سیستم عصبی مرکزی و فشار بیش از حد بر روی عضلات چشم ایجاد شود.
* علل نیستاگموس مادرزادی چیست؟
** اختلالات مادرزادی که منجر به نیستاگموس می شود دلایل مختلفی دارند که یکی از آن موارد اختلالات دید شدید در دو چشم در بدو تولد (سه ماه اول زندگی نوزاد) می باشند. همچنین انواع اختلالات سیستم عصبی مرکزی در نوزاد می تواند همراه با لرزش چشمها باشد.
* دلایل شایع دیگر نیستاگموس چیست؟
** اگر چه انواع نیستاگموس فیزیولوژیک نیز در افراد طبیعی وجود دارد ولی بیماریهای گوش میانی و اختلالات سیستم تعادلی و درگیری قسمتهای دیگر گوش یا مراکزی از مخچه می تواند نیستاگموس از نوع پرشی ایجاد کند که یقیناً می تواند همراه با عدم تعادل در فرد مذکور باشد.
همچنین ضایعات مختلف مغزی عمدتاً در نواحی ساقه مغز به صورت اختلالات عروقی و... می تواند همراه با انواع مختلف نیستاگموس باشد.
* آیا کاهش دید و کج نگاه داشتن سر منجر به تشدید لرزش چشم می شود؟
** کاهش شدید دید چشمها در دوران رشد سیستم بینایی خصوصاً دوران نوزادی و سه ماه اول زندگی منجر به اختلالات حرکتی همراه با نیستاگموس در چشمها خواهد شد که کودک را مجبور می کند که سر خود را کج کرده تا دید بهتری داشته باشد. (در این حالت کج نگاه داشتن سر معلول لرزش چشمها است و علت اصلی آن محسوب نمی شود.)
گاهی اوقات بیماران مبتلا به لرزش چشم یا نیستاگموس در یک نگاه و یا حالت خاص، لرزش به حداقل و دید به حداکثر می رسد. بنابراین جهت قرار دادن چشمها در وضعیت خاص با حداقل لرزش و حرکت حیرانی سر ایجاد می شود. در این موارد برای اصلاح آن در زمان مناسب و بعد از بررسیهای دقیق، عمل جراحی روی عضلات چشم انجام می شود. در این عمل نقطه حداقل لرزش یا حداکثر دید به وضعیت اولیه نگاه روبرو منتقل می گردد و در نتیجه چرخش سر و کج نگاه داشتن آن اصلاح می گردد.
نکته قابل توجه و مهم برای خانواده ها و والدین این است که والدین اصرار به راست نگاه داشتن سر کودک بدون ارزیابی اختلالات چشمی و یا گردنی نداشته باشند.
باید خانواده ها مدنظر داشته باشند که بسیاری از این حرکات سر از موارد حیرانی و برای اصلاح و بهبود دید کودک به صورت غیر ارادی انجام می پذیرد.
در صورت بروز این مشکل ضروری است که هر گاه در کودک وضعیت غیر طبیعی سر مشاهده شد به پزشک مراجعه و بررسیهای مربوط به عضلات استخوان گردن انجام می شود.
* خانواده ها با چه علایمی باید به پزشک مراجعه کنند؟
** در بالا به برخی از موارد اشاره شد و در اینجا به چند مورد دیگر اشاره می کنیم. نوزاد تا سن سه ماهگی که هنوز رفلکس تمرکز کردن بینایی در او کامل نشده است و مراکز بینایی به طور مناسب رشد نکرده است ممکن است چشمها حرکات نابجا و مختلف داشته باشند که این امر طبیعی است ولی در صورت وجود هر گونه انحراف چشم نوزاد بعد از سه ماهگی یا وجود لرزش در چشمها در ابتدای زندگی، ارزیابیهای دقیق چشم پزشکی و بینایی سنجی جهت یافتن بیماریهای زمینه ای و موارد اپتیکی ضروری است.
* درمان نیستاگموس یا لرزش چشم چیست؟
** درمان اختلالات زمینه ای منجر به لرزش چشمها در مواردی که به علت بیماریهای گوش داخلی و سیستم عصبی عارض می شود ضروری است و یا در مواردی که اختلال در میزان بینایی فرد وجود دارد تشخیص زودهنگام و به موقع نقایص شدید دید در بدو تولد نیز ضروری است.
در موارد مادرزادی نیستاگموس، برخی از روشهای غیر جراحی مانند تمرینات ورزشی چشم که به تمرینات اوتاپتیکس معروف است انجام می پذیرد و همچنین درمانهای جراحی نیز در بهبود نسبی دید و اصلاح وضعیت غیر طبیعی سر بسیار مفید و سودمند است.
درمان نیستاگموس باعث افزایش دید و کاهش حرکات چشم و سر می شود.
* این بیماری تا چه زمانی همراه فرد خواهد بود؟
** آن دسته از بیماریها که بر اثر علل ثانویه و سایر علل به صورت اکتسابی ایجاد شود اغلب بعد از رفع علت اولیه و درمان آن قابل بهبودی و در مان هستند ولی در موارد مادرزادی در بیشتر موارد باقی خواهد ماند ولی شدت آن ممکن است متغیر باشد.
البته باید توجه داشت که ممکن است در کودکان با افزایش سن از شدت حرکات چشمی کاسته شود که در این صورت این احتمال نیز وجود دارد که دید آنها اندکی بهتر شود.
* توصیه های عمومی شما به والدین چیست؟
** وجود دایمی لرزش چشمها در نگاه روبرو و مستقیم و سایر نگاههای کودک یک علامت مهم و قابل توجه می باشد که می تواند علل مختلفی از جمله بیماریهای خود چشم یا سیستم عصبی مرکزی و ارگانهای تعادلی گوش داخلی داشته باشد.
در صورت وجود لرزش چشم در کودکان معاینه کامل چشم پزشکی و بینایی سنجی در چندین نوبت ضروری بوده و ارزیابی دقیق دید بیماران و سایر علایم همراه به تشخیص نوع خاص نیستاگموس کمک می کند. برخی از انواع نیستاگموس نیز از نوع حرکتی مادرزادی بوده که دید بیمار نزدیک به طبیعی است و در روند زندگی فرد اختلال چندانی ایجاد نمی نماید. بنابراین لازم است که والدین این دسته از کودکان بدون دلهره خاص و نگرانی با فرزندان خود جهت ارزیابیهای تخصصی به مراکز ذی ربط و تخصصی مراجعه کنند تا درمانهای احتمالی را به موقع انجام دهند. اقدام به موقع والدین در بهبود چشم کودکانشان بسیار حائز اهمیت است.
تحقیقات نشان داده است، نوزادانی که هنگام تولد وزن کمی دارند (کمتر از 2000 گرم) یا نیاز به مراقبت ویژه برای مدتی بیش از 24 ساعت دارند هفت برابر بیشتر از کودکان دیگر ممکن است دچار نیستاگموس شوند.
همچنین 13 درصد بیماران مغزی دچار نیستاگموس می شوند و 10 تا 15 درصد از این افراد به دلیل ضعف بینایی امکان ادامه تحصیل در مدارس عادی را ندارند و می بایست به مدارس دیگر بروند و در مدارس استثنایی به ادامه تحصیل بپردازند که البته برخی از این موارد با وسایل کمک بینایی و یا عمل جراحی تا حدودی قابل درمان است.
در انتها باید اشاره کرد کودکانی که دارای لرزش چشم یا نیستاگموس هستند باید از استرس و اضطراب و فشارهای عصبی خانواده دور باشند و در محیط آرام و با انجام درمانهای به موقع، به بهبود این بیماری کمک کنند.
سوگند نامه بقراط
”من به آپولون، پزشک آسکلیپوس، هیژیا و پ
اناکیا سوگند یاد میکنم و تمام خدایان و الهه ها را گواه می گیریم که در حدود قدرت و بر حسب قضاوت خود مفاد این سوگند نامه و تعهد کتبی را اجرا نمایم. من سوگند نامه و تعهد کتبی را اجرا نمایم. من سوکندو یاد میکنم که شخصیو را که به من حرفه پزشکی خواهد آموخت مانند والدین خود فرض کنم و در صورت که محتاج باشد درآمد خود را با وی تقسیم کنم و احتیاجات وی را مرتفع سازم. پسرانش را مانند برادران خود بدانم و در صورتی که بخواهند به تحصیل پزشکی بپردازند بدون مزد یا قراردادی حرفه پزشکی را به آنها بیاموزم.
اصول دستورهای کلی، دروس شفاهی و تمام معلومات پزشکی را جز پسران خود، پسران استادم شاگردانی که طبق قانون پزشکی پذیرفته شده و سوگند یاد کرده اند به دیگری نیاموزم.
پرهیز غذایی را بر حسب توانایی و قضاوت خود به نفع بیماران تجویز خواهنم کرد نه برای ضرر و زیان آنها و به خواهش اشخاص به هیچ کسو داروی کشنده نخواهم داد و مبتکر تلقین چنین فکری نخواهم بود. همچنین وسیله سقط جنین در اختیار هیچ یک از زنان نخواهم گذاشت.
با پرهیزگاری و تقدس زندگی وحرفه خودر ا نجات خواهم داد. بیماران سنگ دار را عمل نخواهنم کرد و این عمل را به اهل فن واگذار خواهم نمود. در هر خانه ای که باید داخل شوم برای مفید بودن به حال بیماران وارد خواهم شد و از هر کار زشت ارادی و آلوده کننده به خصوص اعمال ناهنجارو با زنان و مردان خواه آزاد و خواه برده باشندو اجتناب خواهم کرد.
آنچه در حین انجام دارد حرفه خود و حتی خارج ازو آن درباره زندگی مردم خواهم دید یا خواهم شنید که نباید فاش شود به هیچ کس نخواهم گفت زیرا این قبیل مطالب را باید به گنجینه اسرار سپرد.
اگر تمام این سوگندو نامه را اجرا کنم و به آن افتخار کنم از ثمرات زندگی و حرفه خود برخوردار شوم و همیشه بین مردان مفتخر و سربلند باشم، ولی اگر آن را نقص کنم و به سوگند عمل نکنم از ثمرات زندگی وحرفه خود بهره نبرم و همیشه بین مردان سرافکنده و شرمسار یاشم.“
استرابیسم
استرابیسم یا لوچی  | · استرابیسم چیست ؟ · علت استرابیسم چیست ؟ · علائم و عوارض استرابیسم چیست ؟ · آیا انحرافات چشم می تواند طبیعی باشد؟ · لوچی کاذب چیست ؟ · درمان استرابیسم چیست ؟ · لوچی در کودکان بزرگتر یا بالغین برای دیدن بروشور بر روی لینک کلیک کنید |
|